Hoe voldoet u aan ISO 8573-1? Alles over persluchtkwaliteit en ISO-klassen.

Wat is ISO 8573-1?

De ISO 8573-1 is de internationale norm voor persluchtkwaliteit. In veel industrieën, van voedselproductie tot laboratoria, is het belangrijk dat de perslucht schoon, droog en olievrij is.

De ISO 8573-1 norm maakt het mogelijk om de kwaliteit van perslucht objectief te meten en te vergelijken. Zo weten gebruikers en leveranciers precies of hun systeem aan de gestelde eisen voldoet.

De drie typen verontreinigingen volgens ISO 8573-1

De ISO 8573-1 onderscheidt drie soorten verontreinigingen in perslucht:

1. Deeltjes in vaste vorm (stof en partikels)
2. Vocht (waterdamp of condens)
3. Olie (damp, aerosol of vloeistof)

Elke verontreiniging wordt afzonderlijk gemeten en ingedeeld in kwaliteitsklassen. Hoe lager het klassegetal, hoe schoner de perslucht.

ISO 8573-1 kwaliteitsklassen: wat betekenen ze?

Elke klasse binnen ISO 8573-1 geeft aan hoe schoon de perslucht moet zijn, dat wordt afzonderlijk bepaald voor deeltjes, vocht en olie. De onderstaande tabel geeft een overzicht van de maximale toegestane hoeveelheden deeltjes, vocht en olie per kwaliteitsklasse volgens ISO 8573-1.

Elke categorie heeft zijn eigen kwaliteitsklassen, waarbij klasse 0 de hoogste zuiverheid aanduidt en hogere klasses lagere zuiverheid. Hoe lager de klasse, hoe schoner de perslucht. Hoe hoger de klasse, hoe meer vervuiling is toegestaan. Zo kunt u bijvoorbeeld aflezen dat om klasse 1 voor deeltjes te bereiken, er maximaal 20.000 deeltjes tussen 0,1 en 0,5 µm per m³ perslucht aanwezig mogen zijn.

De vereiste kwaliteitsklasse verschilt per toepassing:

• Voedingsmiddelen- en farmaceutische industrie: meestal zijn lage klassewaarden (1 of 2) vereist voor alle drie de verontreinigingen, om besmetting of productafwijkingen te voorkomen.
• Algemene industriële toepassingen: ook hier kan een hoge kwaliteit nodig zijn, afhankelijk van het proces. Een compressorinstallatie om autobanden mee te vullen heeft bijvoorbeeld minder eisen aan olie dan een proces waarin lucht direct met een product in contact komt.
• Kritische processen zoals laboratoria of stikstofproductie op hoge zuiverheden vereisen vaak de laagste klassewaarden, omdat zelfs minimale verontreiniging het proces kan beïnvloeden.

Kort gezegd: de juiste ISO-klasse verschilt per proces en hangt af van welke verontreiniging (deeltjes, vocht of olie) het grootste risico vormt.

Hoe voldoet u aan de ISO 8573-1 norm voor persluchtkwaliteit?

Om aan de gewenste ISO-klasse te voldoen, wordt perslucht gefilterd, gedroogd en gezuiverd. Elk proces stelt andere eisen aan persluchtkwaliteit, de juiste combinatie van filters en drogers wordt daarop afgestemd. Hieronder lichten wij de verschillende technieken toe. 

Deeltjes verwijderen: filters

Filters verwijderen vaste deeltjes zoals stof, roest en metaaldeeltjes. Dit wordt gedaan met gebruik van een voorfilter en/of een fijnfilter.

Voorfilter (1 µm): vangt grotere deeltjes.

Fijnfilter of submicrofilter (0,01 µm): verwijdert microdeeltjes tot onder 1 µm.

Vocht verwijderen: drogers

Vocht in perslucht kan corrosie veroorzaken, leidingen verstoppen én procesproblemen veroorzaken, bijvoorbeeld bij de productie van stikstof, waar vocht de membraanwerking of adsorptie kan verstoren.

Er bestaan verschillende soorten drogers, elk met hun eigen werking en toepassingsgebied. Hieronder worden de meest gebruikte typen toegelicht.

Koeldroger: verlaagt het drukdauwpunt tot ca. +3 °C (klasse 4).

Adsorptiedroger: verlaagt het drukdauwpunt tot -20 °C (klasse 3), -40 °C (klasse 2) of zelfs -70 °C (klasse 1).

Membraandroger: compacte oplossing die kan drogen tussen +15 °C en -40 °C, ideaal voor kleinere installaties of point-of-use toepassingen.

Olie verwijderen: actief kool adsorbers

Olie in de vorm van aerosolen of druppels kunnen door coalescing filters worden verwijderd. Actieve kool verwijdert oliedampen uit de perslucht. De olie wordt geadsorbeerd, waardoor de lucht reukloos en olievrij wordt. Dit is essentieel bij processen waar klasse 1 of 2 wordt vereist.

Daarnaast kunnen ook actiefkoolfilters worden toegepast als point-of-use oplossing, direct bij de gebruiker. Deze worden vaak gebruikt om lokaal olie te verwijderen, bijvoorbeeld vlak voor een kritisch procespunt.

De volledige ISO 8573-serie

De ISO 8573-1 vormt de basis, maar de volledige ISO 8573-serie bestaat uit negen delen. Waar deel 1 de kwaliteitsklassen beschrijft, leggen de overige delen uit hoe die metingen worden uitgevoerd.

Olieverontreiniging

• ISO 8573-2: meet oliedruppels en aerosolen.
• ISO 8573-5: combineert beide metingen tot het totale oliegehalte.

Water (vocht)

• ISO 8573-3: meet luchtvochtigheid.
• ISO 8573-9: bepaalt de hoeveelheid vloeibaar water (condens). Daarnaast verwijst ISO 8573-1 voor waterdamp naar het drukdauwpunt.

Deeltjes (stof en vaste verontreinigingen)

• ISO 8573-4: meet het aantal en de grootte van vaste deeltjes.
• ISO 8573-8: bepaalt de massaconcentratie van vaste stoffen (in mg/m³).
• ISO 8573-7: beschrijft hoe microbiologische verontreinigingen worden opgespoord.
• ISO 8573-6: richt zich op gasvormige verontreinigingen zoals CO, CO₂ en NOₓ.

Samen vormen deze normen een compleet kader om persluchtkwaliteit te meten, bewaken en certificeren. Zo weet u niet alleen wat de eisen zijn (deel 1), maar ook hoe u ze kunt aantonen (deel 2 t/m 9).

ISO 8573-serie is dé standaard

De ISO 8573-serie is dé standaard voor schone perslucht. Door de juiste combinatie van filters, drogers en adsorbers toe te passen, kunt u elke gewenste kwaliteitsklasse bereiken, van algemene toepassingen tot veeleisende industriële processen.

Avilo helpt u bij het samenstellen van een betrouwbare en efficiënte persluchtinstallatie, afgestemd op de juiste ISO-klasse.

Heeft u vragen over persluchtkwaliteit of wilt u weten welke oplossing het beste bij uw proces past? Neem contact op met onze specialisten, wij helpen u graag verder.